Telefonia VoIP (Voice over IP) jest to telefonia wykorzystująca technologie umożliwiające kodowanie mowy (dźwięku) i przesyłanie go za pośrednictwem sieci z komutacją pakietów (np. Internet) do innego użytkownika tej sieci lub też do użytkownika tradycyjnej telefonii (analogowej lub ISDN).

Za pomocą tej technologii mowa (dźwięk) zamieniany jest na sygnał cyfrowy, następnie jest kompresowany i dzielony na pakiety. Pakiety te, dzięki odpowiedniej adresacji realizowanej dzięki zastosowaniu odpowiednich protokołów wymiany danych, są przesyłane poprzez sieć publiczną (Internet) lub wydzieloną (firmową, korporacyjną) razem z innymi danymi i pakietami danych do miejsca docelowego, w którym są odbierane i odkodowywane (łączenie pakietów, dekompresja, przetworzenie sygnału cyfrowego na mowę).

Aby jednak połączenia telefoniczne w technologii VoIP mogły być realizowane (np.: łączenie, rozłączanie połączenia), niezbędne jest wykorzystanie do tego odpowiednich protokołów wymiany informacji o połączeniu (protokoły sygnalizacyjne) np.: SIP czy H.323. Wymiana danych związana z przeniesieniem zakodowanego dźwięku od użytkownika do użytkownika, realizowana jest poprzez inne protokoły np.: RTP.

Telefonia VoIP realizowana jest na dwa sposoby:

• programowo - instalowane jest stosowne oprogramowanie umożliwiające wykonywanie połączeń telefonicznych za pośrednictwem komputera i podłączony do niego mikrofon i słuchawki lub głośniki,
• sprzętowo - poprzez podłączenie do wolnego portu Ethernet bramki VoIP (czyli odpowiedniego adaptera VoIP), do którego podłączony jest zwykły aparat telefoniczny z funkcją wybierania tonowego.

Dzięki zastosowaniu telefonii VoIP, można w znaczny sposób obniżyć koszty połączeń telefonicznych, ponieważ pomijany jest tu główny czynnik cenotwórczy, czyli odległość pomiędzy rozmówcami. Koszty te mogą być również w praktyce obniżone do zera, jeśli użytkownikami telefonii VoIP są użytkownicy jednej sieci korporacyjnej lub użytkownicy korzystający z rozwiązań tego samego operatora, ponieważ w takim przypadku nie ma konieczności tworzenia punktów styku pomiędzy sieciami i nie występuje wtedy konieczność rozliczania kosztów połączeń pomiędzy operatorami (brak umów interkonektowych).